ปัจจุบันนั้น การบำบัดน้ำที่เสียจากกระบวนการต่างๆ ทางอุตสาหกรรมถือว่ามีความจำเป็นและสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะน้ำที่ถูกปล่อยทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรมนั้นเป็นน้ำที่มีสารพิษเจือปนสูง และจะก่อให้เกิดความเสียหายต่อระบบนิเวศน์ของแม่น้ำลำคลอง และสัตว์น้ำต่างๆ ได้อีกด้วยดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการบำบัดน้ำเสีย ก่อนที่จะปล่อยจากโรงงานสู่แหล่งน้ำธรรมชาติต่อไป สำหรับการบำบัดน้ำเสียนั้น มีอยู่ 6 แบบดังต่อไปนี้
1. ระบบบำบัดน้ำเสียแบบบ่อปรับเสถียร (Stabilization Pond) เป็นรูปแบบของการบำบัดน้ำเสียแบบที่มีค่าใช้จ่ายน้อยที่สุด แต่ก็ต้องใช้พื้นที่ในการใช้งานมากที่สุด เนื่องจากบ่อแบบนี้มักจะเป็นการปรับสภาพของน้ำทีละบ่อ โดยเน้นการใช้สารประเภทอินทรีย์ในการบำบัด
2. .ระบบบำบัดน้ำเสียแบบบ่อเติมอากาศ (Aerated Lagoon หรือ AL) เป็นอีกวิธีหนึ่งในการบำบัดน้ำเสียที่มีต้นทุนต่ำ หลักการทำงานนั้นจะมีส่วนของบ่อที่ต้องคอยเติมอากาศหรืออ็อกซิเจนลงไปเพื่อฟื้นฟูสภาพของน้ำเสียให้กลับมาดีดังเดิมได้ โดยจะมีบ่ออยู่สองบ่อหลักๆ คือบ่อเติมอากาศและบ่อบ่มนั่นเอง
3. ระบบบำบัดน้ำเสียแบบบึงประดิษฐ์ (Constructed Wetland) เป็นรูปแบบการบำบัดที่สร้างบ่อจำลองรูปแบบของธรรมชาติขึ้นมา โดยจะมีอยู่สองส่วนหลักๆ คือ ส่วนกรอง ที่ใช้กรองเอากาก หรือตะกอนต่างๆ ที่มากับน้ำออกจนหมดก่อน แล้วจะส่งต่อไปที่ส่วนของการลดความเป็นพิษของน้ำเสียจากสารอินทรีย์ ที่นำเข้ามาช่วยในการสลายสารพิษต่างๆ ก่อนนำส่งไปที่ส่วนสุดท้ายคือ ส่วนของการกรองเอาสารแขวนลอยและไนโตรเจนออกให้หมด
4. ระบบบำบัดน้ำเสียแบบแอกทิเวเต็ดสลัดจ์ (Activated Sludge Process) เป็นอีทางเลือกที่นิยมใช้ในระบบบำบัดเนื่องจากต้นทุนต่ำ เช่นเดียวกัน หลักการทำงานง่ายๆของระบบนี้คือ เป็นการนำเอาแบคทีเรียที่ใช้ออกซิเจนมาใช้ย่อยสลายสารพิษต่างๆ ของน้ำเสีย โดยมากประกอบด้วยสองส่วนหลักๆ คือ บ่อเติมอากาศ และบ่อตกตะกอน
5. .ระบบบำบัดน้ำเสียคลองวนเวียน (Oxidation Ditch) เป็นระบบขนาดเล็กที่ใช้งานภายในชุมชน หลักการง่ายๆ คือการนำเอาส่วนของแบคทีเรียที่กินสารพิษเป็นอาหารเช่น เชื้อรา โปรโตซัวมาใช้ในการกำจัดของเสียที่ปนเปื้อนมากับน้ำ จากนั้นก็ค่อยนำไปคัดกรองเอาส่วนของเชื้อแบคทีเรียเหล่านั้นออกอีกทีหนึ่ง
6. ระบบบำบัดน้ำเสียแบบแผ่นจานหมุนชีวภาพ (Rotating Biological Contactor, RBC) เป็นระบบที่มีค่าใช้จ่ายสูงแต่ได้ผลดีเป็นอย่างมากกับระบบอุตสาหกรรม หลักการทำงานคือเลี้ยงจุลินทรีย์ที่กำจัดน้ำเสียไว้ในจานหมุนที่จะหมุนไปมา เพื่อให้เชื้อเหล่านั้นได้ทำการเปลี่ยนเอาสารต่างๆ ไปได้เร็วขึ้นนั่นเอง
จะเห็นได้ว่า การบำบัดน้ำเสียนั้นมีความจำเป็นต่อระบบนิเวศเป็นอย่างมาก ดังนั้น จึงควรทำการบำบัดเอาส่วนสกปรก ออกไปจากน้ำที่จะปล่อยลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาตินั่นเองครับ